درباره سود پرک (هیدروکسید سدیم)
شماره شناسایی ترکیبهای شیمیایی: 2-73-1310
شماره استاندارد بین المللی: SHS500
جرم حجمی: mg/m3
وابستگی غلظت: Y
هیدروکسید سدیم، ترکیبی شیمیایی است که در قدیم با نام محلول قلیایی از آن یاد می‌شده و امروزه نیز به عنوان یک محلول با خاصیت بازی قوی در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترکیب هیدروکسید سدیم در بازار مواد شیمیایی با نام کاستیک سودا یا محلول سود پرک نیز شناخته می‌شود و به عنوان یک افزودنی در تولید محصولات غذایی به شمار می‌رود.
هیدروکسید سدیم، ترکیب شیمیایی بسیار قدرتمند با فرمول شیمیایی NaOH است. این ماده، حاصل ترکیب کاتیون سدیم و آنیون هیدروکسید است که با پیوند یونی به هم متصل شده‌اند.
این ماده شیمیایی بصورت جامد و سفید رنگ بوده و دارای دمای ذوبی به اندازه ۱۳۹۰درجه سانتی گراد است.
کاربردهای اساسی سود پرک در صنایع
هیدروکسید سدیم که از آن به عنوان سود پرک یا سود سوز آور نیز یاد می‌شود یک ماده شیمیایی قلیایی است که با استفاده از اسیدها به آسانی خنثی می‌گردد.
هیدروکسید سدیم یک ماده سفید رنگ بی بو است که به شدت تمایل در حل شدن در آب دارد.
هیدروکسید سدیم همچنین قابلیت آن را دارد که از محیط اطراف خود رطوبت جذب کند و در رطوبت جذب شده با حل شدن می‌تواند زیان‌هایی را ایجاد کند به همین دلیل، باید نوع بسته بندی هیدروکسید سدیم ویژه باشد و از رطوبت دور نگهداشته شود.
وقتی این محصول در ارتباط با آب قرار می‌گیرد به یون‌های تشکیل دهنده خود یعنی یعنی یون سدیم و یون هیدروکسید تبدیل می‌شود در اتانول و متانول ونیز حلالیت‌های قابل توجهی دارد.
امروزه در شیمی آلی و در بیشتر آزمایشگاه‌ها و صنایع تولیدکننده مواد و سنتز کننده مواد جدید، به شدت به وجود هیدروکسید سدیم نیاز است و این مورد باعث افزایش تولید هیدروکسید سدیم شده است.
هیدروکسید سدیم چیست؟ و کاربردها و عوارض آن کدامند؟
این ترکیب شیمیایی حاصل ترکیب دو کاتیون و آنیون بوده که با پیوند یونی به هم متصل شده‌اند. کاتیون سدیم و آنیون هیدروکسید، دو یون تشکیل‌دهنده این ترکیب هستند.
هیدروکسید سدیم به طور طبیعی جاذب آب است و هرجا آب باشد، آن را به خود جذب می‌کند. بنابراین بایستی در نگهداری و ذخیره آن توجه شود که به دور از آب و رطوبت باشد.
این ماده شیمیایی در تماس با آب به یون‌های سازنده آن تبدیل می‌شود که خاصیت قلیایی دارد.
هیدروکسید سدیم به خوبی در آب، متانول و اتانول حل می‌شود. در ادامه به برخی از کاربردهای هیدروکسید سدیم و همچنین تعدادی از عوارض آن اشاره می‌کنیم. با ما همراه باشید.
آزمایش‌هایی با ماده شیمیایی هیدروکسید سدیم:
در اثر واکنش با اسیدها و نمک باز مربوطه تولید می‌شود که نمک تولید شده می‌تواند یک نمک خنثی باشدکه این امر به قدرت اسید مربوطه بستگی دارد. از دیگر واکنش‌های بسیار دیده شده مربوط به هیدروکسید سدیم واکنش آن با فلزات است.
هیدروکسید سدیم در عمل واکنش با فلز آلومینیوم گاز هیدروژن تولید می‌کند.
2Al + 2 NaOH + 6 H2O → 2 NaAl(OH)4 + 3 H2
در حین اجرای واکنش‌های هیدروکسید سدیم باید احتیاط‌های لازم در نظر گرفته شود زیرا در برخی موارد واکنش حاصل می‌تواند به شدت گرما زا باشد. خطرات جبران ناپذیری به وجود آید.
کاربردهای هیدروکسید سدیم تنها به مواردی که از آن‌ها اطلاع دارید مثلا در باطری‌سازی یا در زمینه رنگ‌رزی و … محدود نمی‌شود.
با حل کردن هیدروکسید سدیم در آب می‌توان یک محلول به دست آورد که برای تخریب بافت‌های زنده به کار رود.
در صنایع غذایی با استفاده از هیدروکسید سدیم اقداماتی از جمله شستن یا پوست کندن میوه‌ها و سبزیجات، آماده سازی قهوه و شکلات، تولید رنگ کارامل، تولید نوشیدنی‌های بدون الکل و سفت کردن بستنی انجام پذیر است .
کاربردهای مهم هیدروکسید سدیم
همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد، هیدروکسید سدیم یک باز قوی است که در حدود نیمی از تولیدات در صنعت استفاده می‌شود. حدود ۲۵% این مقدار، در صنعت تولید کاغذ به کار می‌رود که یکی از مصارف عمده این ماده شیمیایی در صنعت است.
از هیدروکسید سدیم، در تهیه نمک‌های سدیم، تنظیم PH در تیتراسیون اسید باز، برای تولید پاک کننده‌ها و دترجنت‌ها مثل صابون و همچنین در سنتزهای ارگانیک استفاده می‌شود.
در پایین برخی از کاربردهای این ماده شیمیایی آورده شده است.
خمیر کردن شیمیایی مواد برای بازیافت فیبرهای باز تولیدی و تولید کاغذ
یکی از مصارف مهم هیدروکسید سدیم، در خمیر کردن چوب‌ها، برای تولید کاغذ در کارخانه‌های تولید کاغذ است.
از این رو این کارخانجات برای تولید کاغذ خود، نیاز مبرم به هیدروکسید سدیم دارند. همچنین در بازیافت فیبرهای باز تولیدی نیز استفاده می‌شود.
تخریب بافت‌های زنده
محلول هیدروکسید سدیم در آب می‌تواند باعث از بین رفتن بافت‌های زنده موجوادت از جمله حیوانات شود.
بنابراین می‌توان اجساد حیوانات را درون محلول‌هایی از هیدروکسید سدیم انداخته و پس از مدتی شاهد نابودی آن ها بود.
زیرا رفته رفته این محلول شیمیایی قوی باعث از بین رفتن جسد می‌شود.
یکی از مصارف بسیار مذموم و ناپسند هیدروکسید سدیم در کمک کردن به قاتل‌ها برای از بین بردن جسد مقتولان خود است.
این ماده شیمیایی به دلیل قیمت ارزان آن در دسترس قاتلان بوده و آن‌ها از این ماده برای تجزیه اجساد مقتولان خود استفاده می‌کنند.
هیدروکسید سدیم باعث تخریب ساختار پروتئین‌های بدن شده و باعث به هم ریختن و نابودی ساختار بدن می‌شود. بنابراین این ماده شیمیایی، ماده‌ای بسیار خورنده و مضر برای بدن می‌باشد.
معرفی برخی از مهمترین کاربردهای سود پرک در صنایع
حل کردن فلزات و ترکیبات آمفوتری
بازهای قوی مانند هیدروکسید سدیم، به آلومینیوم و آب حمله کرده و باعث آزاد سازی گاز هیدروژن می‌شوند. برای جداسازی آلومینیوم، از این ماده شیمیایی استفاده می‌شود.
تصفیه آب
یکی دیگر از کاربردهای هیدروکسید سدیم در تصفیه آب است. این ماده شیمیایی به علت خاصیت قلیایی که دارد، باعث بالا رفتن PH آب شده و خورندگی آن کاهش می‌یابد.
لذا باعث کاهش خسارت به لوله‌های انتقال آب می‌شود. همچنین این ماده شیمیایی، باعث از بین‌رفتن عناصر خطرناکی مثل قلع و مس و دیگر فلزات در آب می‌شود لذا می‌تواند کمک شایانی به سلامت و پاکیزگی آب کند.
عامل پاک کنندگی و چربی گیر صنعتی
هیدروکسید سدیم در صنایع مختلف به عنوان پاک‌کننده و چربی گیر، با نام تجاری کاستیک سودا شناخته می‌شود. این ماده شیمیایی می‌تواند به خوبی چربی‌ها را در خود حل کند.
برای این‌کار در بسیاری از مواقع، این ماده شیمیایی را در آب گرم حل می‌کنند و از خاصیت چربی‌گیری آن استفاده می‌کنند.
آماده کردن و تهیه مواد غذایی
یکی دیگر از مصارف هیدروکسید سدیم، در آماده کردن و تهیه انواع مواد غذایی است. از این ماده شیمیایی در
- پوست‌کندن انواع میوه‌ها و سبزیجات
- آماده کردن قهوه و شکلات برای نوشیدن
- تولید کردن رنگ کارامل
- سفت کردن بستنی
- تولید انواع نوشیدنی‌های بدون الکل
- تهیه و طبخ نودل‌های چینی اشاره کرد
کاربرد هیدروکسید سدیم در صنعت سیمان و بتن‌سازی
از هیدروکسید سدیم، در بعضی از ترکیبات سیمان، برای بتن‌سازی و مصارف دیگر نیز استفاده می‌شود.
مضرات هیدروکسید سدیم برای بدن
محلول هیدروکسید سدیم، همانطوری که قبلا نیز به آن اشاره شد، ترکیبی بسیار خورنده است که می‌تواند ساختار پروتئین‌های بدن را به هم زده و آن‌هارا نابود کند.
همچنین می‌تواند بافت‌های زنده را به طور کامل در خود حل کند.
یکی از خطرات بسیار جدی که این ماده شیمیایی برای بدن دارد، تماس این ماده با چشم انسان است و در صورتی که با چشم انسان تماس پیدا کند، می‌تواند باعث کوری دائمی انسان شود.
هیدروکسید سدیم جامد نیز می‌تواند در صورت برخورد با آب، یا بخار آب، خاصیت خورندگی بالایی را کسب کرده و برای سلامتی انسان مضر باشد.
از این رو هنگام کار با هیدروکسید سدیم بایستی موارد ایمنی را به طور کامل رعایت کرده و از کلاه، دستکش ، لباس مخصوص و محافظ بدن، عینک و سایر موارد ایمنی و محافظ بدن به طور کامل بهره برد تا هیچ ضرر و خطری سلامتی فرد را تهدید نکند.
در صورتی که این ماده شیمیایی خطرناک روی پوست بدن انسان بریزد، باید آن موضع را به مدت ۱۰ الی۱۵ دقیقه بطور کامل و با آب سرد شستشو داد.
نکات ایمنی در رابطه با هیدروکسید سدیم
از تماس مستقیم هیدروکسید سدیم با پوست خود در حد توان دوری کنید و در صورت تماس حتما پوست را به مدت ۱۵ دقیقه با آب شستشو دهید، اقدام بعدی مراجعه سریع به پزشک یا مراکز درمانی می‌باشد.
برای جلوگیری از این اتفاق از دستکش پلاستیکی استفاده کنید.
می‌توانید با استفاده از نکات ایمنی خطرات مرتبط با این ماده شیمیایی را به صفر برسانید.
شرکت توران تجارت ازمیر ترکیه در زمینه تولید، واردات و صادرات محصولات هیدروکسید سدیم و انتقال آن از ایران به ترکیه فعال است
برای ارتباط بیشتر در این خصوص با دپارتمان توران تجارت وبسایت توران ازمیر با آقای علی غنودی ارتباط بگیرید:
۰۰۹۰۵۳۸۸۹۹۱۸۳۱
۰۰۹۰۵۵۲۳۸۶۴۴۱۰
